تدریس فیلم نامه نویسی

تدریس و آموزش فیلم نامه نویسی

آموزش فیلم نامه نویسی (Screenplay)  یا سناریو نویسی (Scenario)‏   تعریف فیلمنامه (سناریو) فیلمنامه یا سناریو‏ داستانی است. همراه با توضیحات مربوط به  صحنه‌ها برای ساخت فیلم نوشته می‌شود. به نویسنده فیلمنامه، فیلمنامه‌ نویس یا سناریست  می‌گویند.

تاریخچه فیلمنامه نویسی ( سناریونویسی )

در روزهای نخستین  تاریخ سینما چیزی بعنوان فیلمنامه وجود نداشت، آموزش فیلم نامه نویسی سینما برای همگان  تجربه ی تازه  محسوب می شد. بیشتر فیلمها بدون طرح و متن اجرائی  تهیه می شدند. و  برخی از فیلم ها  گاها تنها با تکیه بر یادداشت های شخصی  کوچک شکل می گرفتند. با گذشت زمان  با تکمیل و تجهیز شدن طرحهای  اجرائی، توجه به  سبک روایت داستان ها   و نیاز به جذب مخاطب بیشتر از طریق داستان گوئی و تخیل پردازی، استفاده از  فیلمنامه منسجم  ضرورت پیدا کرد. فیلم نامه های اولیه  بیشتر شبیه  خلاصه داستان بودند. فیلم سازی گراف اولین شرکت فیلم سازی بود که  که نویسندگان را به خدمت گرفت شرکت بیوگراف بود. ورود نویسندگان به عرصه سینما به اوایل قرن بیستم  بر می گردد.

انواع فیلم نامه ( سناریو )

فیلمنامه ها به دو دسته کلی تقسیم بندی  می شوند:

فیلم نامه های  داستانی فیلم نامه های مستند

فیلم نامه های داستانی نیز به به سه دسته تقسم بندی می شوند:

• فیلمنامه های کوتاه
• فیلمنامه های بلند
• فیلمنامه های سریالی

انواع ساختار فیلمنامه

فیلم نامه ها از نظر ساختاری

به چند دسته تقسیم بندی می شوند: ۱- فیلنامه با ساختار خطی: در این نوع ساختار، داستان فیلم  از یک نقطه  شروع شده، روال طبیعی زمانی خود را طی کرده  وبه انتها می رسد. ۲- فیلمنامه با ساختار مدور: در این نوع ساختار، داستان فیلم ازیک  نقطه  شروع شده  و مانند بومرنگ، پس از طی چند مرحله دوباره به همان نقطه آغازین که در ابتدا نشان داده شده بود، باز می گردد. ۳- فیلمنامه با ساختار منقطع: دراین نوع ساختار، هر بخش از فیلم نامه در زمان خاص و به صورت مجزا اتفاق می افتد  و هر بخش نکته به خصوصی از داستان را ارائه می دهد. ۴- فیلمنامه با ساختار مارپیچ: دراین  نوع ساختار بیننده  شاهد حرکت مارپیچی زمان است. داستان از میانه آن شروع می شود وبه طرف گذشته  حرکت می کند. سپس دوباره به سمت زمان حال  به پیش می رود و بیننده  دوباره قسمت های میانی داستان که یک بار در ابتدای فیلم دیده  را با اطلاعات بیشتر خواهد دید  و سپس جریان فیلم تا انتها به پیش می رود. ۵- فیلم نامه با ساختار دو وجهی یا چند وجهی: دراین نوع ساختار، حادثه های واقعی یا وقایعی که می توانستند جایگزین آنها بشوند، درهم می آمیزند. آموزش فیلم نامه نویسی در سامانه آموزشی تگ بوک. بطور مثال دیدگاههای چند فرد درمورد یک واقعیت و یا نقطه نظر یک فرد که در حال خواب دیدن( واقعیت خیالی) است، به موازات حادثه های اتفاق افتاده واقعی تصویر می شوند. ۶- فیلمنامه با ساختار شکسته: این ساختار مانند یک «کولاژ» از قسمتهای مختلف تشکیل شده است. در این مدل وقایع و حوادث جداگانه به تصویر کشیده می شوند.

ویژگی های فیلمنامه خوب

از آنجا که در صنعت فیلم سازی مخاطب در درجه اول اهمیت قرار دارد اولین ویژگی فیلم نامه خوب توانایی در برقراری ارتباط با مخاطب است. فیلم نامه خوب با داشتن ساختار منسجم و منطقی می تواند مخاطب را در تمام طول فیلم با خود همراه سازد.

خصوصیات  فردی مورد نیاز فیلم نامه نویسی

۱- اشتیاق و علاقه  زیاد و توانایی در نوشتن – علاقه و استعداد ذاتی از مهم ترین عوامل در موفقیت هر فیلم نامه نویس به شمار می رود. ۲- تخیل و خلاقیت  پایه و اساس نویسندگی است. نویسندگی بر مبنای تخیل و خلاقیت نویسنده پایه گذاری می شود. ۳- آگاهی از اصول و مبانی فیلم نامه نویسی و آگاهی از تکنیک های فنی سینما و توانایی به کارگیری این تکنیک ها ۴- تمرکز و دقت یکی از ملزومات اجتناب ناپذیر در حرفه نویسندگی به شمار می رود. برای در نظر گرفتن کوچکترین موارد و اتفاقات در روند فیلم نامه نویسنده به تمرکز و دقت بالا نیاز دارد. ۵- انتقادپذیری یکی از خصوصیات مورد نیاز برای پیشرفت در این حرفه به شمار می آید. ۶- انعطاف پذیری یک دیگر از خصوصیات مورد نیاز در این حرفه به شمار می آید. ۷- صبر و تحمل  برای مقابله با ناهمواری هایی که  در روند نوشتن فیلم نامه ممکن است برای فیلم نامه نویس اتفاق بیافتد مانند طولانی شدن زمان ایده پردازی و یا دچار ایست فکری شدن برای مدتی مورد نیاز است.

سرفصل های آموزشی دوره فیلمنامه نویسی

• به کار گیری عناصر ساختاری فیلم نامه برای نوشتن یک اثر دراماتیک
• خلق یک ماجرای نمایشی برای معرفی اندیشه کلی شخصیت اصلی داستان
• نوشتن داستان و به کار گیری آن در فیلم نامه. نوشتن طرح
• بهره گیری از زندگی واقعی و تبدیل آن به یک قصه دراماتیک
• خلق فیلم نامه سه پرده ای
• خلق کشمکش به عنوان عنصر اساسی فیلم نامه داستانی
• خلق شخصیت و شخصیت پردازی دراماتیک
• نوشتن دیالوگ و خلق گفتگوهای دراماتیک
• انتخاب عنوان مناسب برای فیلم نامه
• فیلم‌نامه کوتاه
• فیلم نامه بلند
• فیلم‌نامه سریالی
• فیلم نامه اقتباسی
• فیلم نامه مستند

• سطر معرفی – نشان می‌دهد صحنه داخلی است یا خارجی و در چه زمانی و در چه مکانی اتفاق می‌افتد.
• شرح صحنه – ضمن توصیفی حداقلی مکان اتفاقات فیزیکی که در صحنه رخ می‌دهد شرح داده می‌شود.
• گفتگو – نام شخصیت، طرز بیان یا نام مخاطب که در پرانتز می‌آید و خودِ گفتگو.

گاه شیوهٔ انتقال به صحنهٔ بعد مانند برش، فید یا دیزالو… در پایان صحنه نوشته می‌شود. با توجه به اهمیت فیلم نامه بعنوان پایه و اساس پروژه تولید فیلم، گذراندن دوره های آموزشی فیلم نامه نویسی می تواند زمینه ساز ورود علاقه مندان به این عرصه باشد از این رو گذراندن دوره های آموزش فیلم نامه نویسی به کلیه علاقه مندان این رشته توصیه می شود.